برای اینکه با سلفژ بیشتر آشنا شویم و مقاله سلفژ را شروع کنیم در ابتدای کار لازم می‌بینم سوالی را مطرح کنم. به نظر شما می‌شود بدون اینکه با واژه‌ها و کلمات و قواعد نگارش آشنا بود یک رمان نوشت یا یک رمان را در برنامه‌ی زنده رادیویی اجرا کرد و آن را خواند؟ قطعا جواب این سوال منفی است. آموزش موسیقی نیز به همین صورت است. اگر شما هم به دنبال یادگیری موسیقی هستید در ابتدایی‌ترین گام باید با واژه‌ها و کلمات موسیقی آشنا شوید سپس نوع اجرا و خوانش این واژه‌ها را بیاموزید و پس از آن باید قواعد آن را فرا بگیرید.
متاسفانه در کشور ما در بسیاری از آموزشگاه‌های موسیقی سلفژ یا اصلا تدریس نمی‌شود یا به صورت غلطی به هنرجو آموزش داده می‌شود. در حالت دوم که یادگیری سلفژ با ایراد همراه است ممکن است حتی هنرجو از ادامه راه خسته شود و از موسیقی فاصله بگیرد. در این مقاله قصد داریم شما را با این مبحث مهم در موسیقی یعنی چیستی سلفژ و اهمیت یادگیری آن بیشتر آشنا کنیم. اگر شما هم به دنبال یادگیری اصولی موسیقی با روش‌های مدرن هستید در ادامه این مقاله همراه سازپلازا باشید.
سلفژ چیست ؟
سلفژ در واقع مجموعهای از قواعد و تکنیک‌های موسیقی است که مربوط به نت‌خوانی صحیح و به شیوه‌ای خاص می‌شود. در واقع شما می‌توانید با یادگیری این تکنیک‌ها نت‌ها را پشت هم به صورت صحیح با فاصله زمانی درست و بر روی فرکانس اصلی آن‌ها بخوانید و آن‌ها را اجرا کنید. اینکه ما چه میزان باید ی نت را بکشیم یا اینکه این نت با چه فرکانسی تولید می‌شود و هر نت چه صدایی دارد تعریف سلفژ را شکل می‌دهد.
اهمیت یادگیری سلفژ
یادگیری سلفژ اهمیت بسیار بالایی دارد. امکان ندارد شخصی در موسیقی حرفه‌ای باشد ولی با سلفژ خیلی آشنایی نداشته باشد و یا به آن مسلط نباشد. یکی از اهمیت‌های اصلی یادگیری سلفژ این است که شما با نت‌خوانی و قواعد نوشتار نت که الفبای موسیقی هستند آشنا می‌شوید. همچنین در سلفژ شما یاد می‌گیرید که هر نت چه صدایی می‌دهد و با فرکانس‌های مختلف صدایی آشنا می‌شوید که همین بخش از آموزش گوش‌های شما را تقویت می‌کند و گوش‌های شما به فرکانس صحیح نت‌ها عادت کرده و آن‌ها را به خوبی می‌شناسد. از بخش‌های مهم دیگر یادگیری و آموزش سلفژ که باعث اهمیت یادگیری سلفژ می‌شود این است که شما وزن‌خوانی را یاد می‌گیرید و با ریتم‌ها آشنا می‌شوید.
شش مهارت یادگیری سلفژ
یادگیری سلفژ بر پایه یادگیری شش مهارت مهم بنا شده است که در ادامه به این مهارت‌ها خواهیم پرداخت و با آن‌ها آشنا خواهیم شد. یادگیری سلفژ مستلزم تمرین و جدیت در انجام آن‌ها است، باید تمرینات سلفژ را به صورت مداوم انجام دهید تا ملکه ذهن شما شوند. یادگیری سلفژ به صورت حرفه‌ای و دقیق نیازمند استاد است و شما باید سلفژ را در کنار یک استاد مجرب و حرفه‌ای یاد بگیرید تا آنچه را که نیاز دارید به صورت صحیح به شما به صورت گام به گام و پله به پله آموزش دهد. ولی قبل از شروع کلاس‌ها و رفتن به دوره آموزش سلفژ بهتر است کمی با شش مهارت و بخش اصلی سلفژ آشنا شوید.
خرید پیانو با بهترین قیمت همراه با گارانتی و ارسال رایگان
سلفژ به شش بخش اصلی تقسیم می‌شود که در پایین مختصرا این شش بخش را برای شما شرح داده‌ایم :
- نت‌خوانی : هر سازی دارای گستره‌ای از صداها می‌باشد که می‌تواند از زیرترین تا بم‌ترین آن‌ها را شامل شود. برخی صداها و فرکانس از اهمیت موسیقیایی بیشتری نسبت به دیگر فرکانس‌ها برخوردار هستند که ما این صداها را با نت‌های موسیقی می‌شناسیم. هر قطعه موسیقی که شما می‌شنوید از مجموعهای از این نت‌ها تشکیل شده است که در اولین بخش یادگیری سلفژ نحوه خوانش این نت‌ها را یاد می‌گیریم اینکه چگونه از روی یک صفحه نت نت‌ها را بر روی ساز خودمان پیاده کنیم.
- صدا خوانی یا کانتاتی : کانتاتی به معنی خوانش نت‌ها و اجرای آن‌ها به صورت دقیق و با فرکانس صحیح است. به صورت دقیق‌تر کانتاتی یعنی اگر همزمان صدای یک نت از حنجره شخص هنرجو خارج می‌شود دقیقا با صدایی که از یک ساز کوک شده مثل پیانو دیجیتال خارج می‌شود یکی باشد.
- ریتم خوانی : یکی از قسمت‌های مهم موسیقی ریتم موسیقیایی است. تمامی‌ترانه‌هایی که ما در طول روزمره می‌شنویم، یا موسیقی‌هایی که به آن‌ها گوش می‌دهیم و در لیست پخش تلفن‌های همراه ما وجود دارد؛ حتی موسیقی‌های مدرن‌تر و سبک‌های جدیدی مثل رپ و موسیقی‌هایی از این قبیل نیز دارای ریتم هستند. این موضوع که شما چقدر با ریتم‌ها، کشش‌های موسیقیایی، سکوت‌ها و مواردی از این دست آشنا هستید مربوط به بخش ریتم‌خوانی می‌شود. همچنین اجرای دقیق سرضرب نت‌ها و یکنواختی ریتم مربوط به مهارت ریتم خوانی است.
- وزن خوانی یا پارلاتی : پارلاتی به مجموع دو تکنیک بالا گفته می‌شود که نت را به صورت سر ضرب با فاصله زمانی مشخص و با نام آن نت ادا کنیم.
- دیکته ریتمیک : تمامی‌نت‌هایی که شما بر روی صفحات نت‌نویسی شده برای یک قطعه موسیقی می‌بینید با یک اصول و قاعده مشخصی نوشته شده‌اند که هر کدام از آن‌ها دارای کشش‌های مشخصی هستند. در این مهارت شما می‌آموزید که چطور یک الگوی پارلاتی زمانی که اجرا می‌شود آن را بر روی صفحه کاغذ و حامل‌های موسیقی بنویسید و کشش‌ها را در آن لحاظ کنید.
- دیکته ملودیک : در این بخش برای شما یک قطعه موسیقیایی یا یک الگوی کانتاتی پخش می‌شود و شما موظف هستید نت‌های این قطعه را تشخیص دهید و آن‌ها را بر روی پنج خط حامل بیاورید.
سلفژ برای چه کسانی لازم است ؟
شاید این را بسیار شنیده باشید که کسانی که می‌خواهند خواننده شوند و خوانندگی یاد بگیرند باید در ابتدا سلفژ بیاموزند ولی خیلی کم پیش آمده از کسی شنیده باشید که یادگیری سلفژ برای نوازندگان حرفه‌ای نیز یک امر حیاتی است. بله اگر شما می‌خواهید یک نوازنده حرفه‌ای باشید نیازمند یادگیری سلفژ به صورت کاملا حرفه‌ای هستید. همچنین سلفژ برای دسته دیگری از افراد نیز از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و حتی به قول مثل معروف می‌توان گفت یادگیری سلفژ برای آن‌ها از نان شب هم واجب‌تر است. آهنگسازها و تنظیم کننده‌ها دسته دیگری از خانواده بزرگ موسیقی هستند که باید سلفژ را یاد بگیرند و به خوبی بر آن مسلط باشند. این امر ناشدنی است که کسی آهنگسازی کند ولی صداهای مختلف نت‌ها را نشناسد و برای تنظیم کننده‌ها نیز همین امر صادق است نمی‌شود کسی موسیقی و ترانه‌ای را تنظیم کند ولی با قواعد نوشتاری موسیقی و صداها آشنایی نداشته باشد.
آشنایی با صدای انسان بخش مهمی‌از یادگیری سلفژ
همانطور که تاکنون متوجه شدید سلفژ ارتباط عمیقی با صداها مخصوصا با صدای انسان دارد. در این بخش از مقاله که یکی از بخش‌های مهم سلفژ می‌باشد شما را با بازه‌های صدایی انسان آشنا می‌کنیم. بازه‌های صدایی انسان شامل دسته بندی زیر می‌شود :
- سوپرانو : صدای زیر زنانه
- متسو سوپرانو : صدای متوسط زنانه
- کنترالتو : صدای بم زنانه
- تنور : صدای زیر مردانه
- باریتون : صدای متوسط مردانه
- باس : صدای بم مردانه
جمع بندی
اولین گام در یادگیری موسیقی و آواز یادگیری الفبای آن یعنی سلفژ است. اگر می‌خواهید در آینده فردی موفق در دنیای موسیقی شوید باید به سلفژ تسلط کامل داشته باشید و مهارت‌های آن را به خوبی فرا گرفته باشید و بتوانید از آن‌ها استفاده کنید. یادگیری سلفژ به این معنا نیست که اگر سلفژ را به صورت کامل آموختید اکنون دیگر شما خواننده هستید ولی قطعا یکی از لازمه‌های خوانندگی، یادگیری سلفژ است. سلفژ و مهارت‌های آن را یاد بگیرید و از آن‌ها در اجراهایتان برای عالی بودن و ستاره استیج‌های مختلف شدن استفاده کنید.
ممنون که تا انتهای این مقاله همراه سازپلازا بودید.
