در نواختن هر نوع سازی از جمله پیانو آنچه که بیشتر از هر چیزی موجب جلای روح شما می‌گردد، صدای دلنواز و طنین‌انداز آن است؛ اما گاهی ممکن است حس کنید این صدا دیگر به شیوایی و رسایی سابق نیست؛ بدیهی است که این امر موجب نگرانی شما در مورد سلامت سازتان می‌شود؛ اما جای هیچ نگرانی نیست! تنها مشکلی که با آن روبرو هستید خارج شدن کوک و رگلاژ پیانو است.
اهمیتی ندارد که از پیانوهای چه برندی استفاده می‌کنید؛ پیانوی شما متعلق به یک کمپانی مشهور همچون یاماها است یا یک برند متفرقه چینی؛ نکته‌ای که وجود دارد این است که شما بعد از گذشت زمان و استفاده مکرر از سازتان بر اثر عوامل متعددی که در ادامه مطلب به آن می‌پردازیم، با خارج شدن کوک و رگلاژ پیانو مواجه خواهید شد و به تنظیم و تقویت صدای پیانو خود نیاز پیدا خواهید کرد.
یک نکته بسیار مهم درمورد کوک و رگلاژ پیانو دیجیتال
واژه‌ای به نام کوک و رگلاژ پیانو دیجیتال یا تنظیم و تقویت صدای پیانو دیجیتال وجود ندارد و وقتی صحبت از خارج شدن کوک پیانو می شود، منظور پیانوی آکوستیک است؛ چرا که پیانوهای دیجیتال به هیچ وجه نیاز به کوک کردن ندارند و دیگر مشکلات عدیده‌ای که خارج شدن کوک و رگلاژ پیانوهای آکوستیک برای ما ایجاد می‌کنند را نخواهند داشت.
«سازپلازا» یکی از معتبرترین و سرشناس‌ترین مراکز فروش ادوات موسیقی از جمله پیانوهای دیجیتال است. این مجموعه محصولات یاماها را با گارانتی آرشه جام جم که خود نشان از اصل بودن سازهای این مجموعه دارد، به مشتریان عزیز عرضه می‌کند.
پیشنهاد می‌کنیم سری به محصولات سازپلازا بزنید و از ابتدا گام خود را محکم بردارید
در این مقاله سعی داریم تا شما را با عواملی که موجب برهم زدن کوک و رگلاژ پیانو می‌شود، آشنا کنیم؛ اما قبل از پرداختن به این مباحث، بهتر است کمی با تعاریف ابتدایی این عناوین آشنا شویم؛ پس در ادامه مطلب با ما همراه باشید.
کوک کردن و رگلاژ پیانو به چه معناست؟
کوک و رگلاژ پیانو دو معنای متفاوت، اما پیوسته دارند؛ اگر پیانو از روی نت بودن خارج شود و سیم‌ها شل شوند، برای تنظیم کردن نت پیانو آن را کوک می‌کنند و برای تنظیم کلاویه‌ها به رگلاژ پیانو می‌پردازند.
تنظیم و کوک پیانو در واقع تنظیم کردن سیم‌های پیانو برای رساندن آنها به فرکانس استاندارد است. شاید جالب باشد بدانید که در هر پیانو 7000-6000 قطعه وجود دارد و هرکدام از این قطعات باید هماهنگ با یکدیگر به فعالیت بپردازند تا منجر به ضربه زدن چکش‌ها به سیم‌ها شوند و در نهایت صدایی استاندارد و شفاف آزاد کنند.
کوک کردن پیانو از طریق چرخاندن گوشی‌های پیانو انجام می‌شود؛ به این صورت که با چرخاندن پیچ‌ها هماهنگی لازم بین سیم‌های پیانو برقرار می‌شود؛ در نتیجه صدا پیانو به وضعیت ایده‌آل ما می‌رسد.
همچنین بخوانید: نگهداری پیانو دیجیتال و آکوستیک
چه زمانی می گوییم پیانو کوک است؟
وقتی که اقدام به کوک پیانو می‌کنیم، زمانی می گوییم پیانو کوک است که فرکانس صوت موسیقیایی نت لا در اکتاو میانی 440 هرتز باشد؛ زیرا در این فرکانس صدای نت کیفیت و قدرت بیشتری دارد دیگر نیازی به انجام مجدد کوک پیانو وجود ندارد.
به طور کلی معمولا فرکانس رایج برای کوک پیانو بین 432 تا 440 هرتز در نظر گرفته می‌شود و منظور از این فرکانس این است که مثلا در فرکانس 435 هرتز با هر ضربه چکش به سیم‌ها 435 بار در ثانیه سیم ارتعاش می‌یابد.
بسیار خرسندیم که تا این قسمت از مبحث کوک و رگلاژ پیانو همراه ما بودید؛ حال سعی داریم به اصلی‌ترین بخش این مقاله که «عوامل موثر بر خارج شدن کوک و رگلاژ پیانو» است بپردازیم.
عوامل موثر بر خارج شدن کوک و رگلاژ پیانو
همانطور که گفتیم عواملی زیادی وجود دارند که ممکن است موجب برهم زدن کوک و رگلاژ پیانو شوند و از جمله آن می‌توان به تکان دادن پیانو، لق بودن سیم‌گیرها، نو بودن پیانو، بلااستفاده ماندن آن در یک بازه طولانی و یا استفاده نادرست نوازنده از پیانو اشاره کرد؛ همچنین رطوبت و دمای هوا از جمله مهم‌ترین موارد تاثیرگذار بر خارج شدن پیانو از کوک است. در این موارد تا حد زیادی با نواختن پیانو و صدای آزاد شده، متوجه کوک نبودن ساز می‌شوید.
حرکت دادن پیانو
ممکن است شما در شرایط مختلفی همچون اسباب‌کشی یا تغییر دکوراسیون ناچار به حرکت دادن پیانو شوید؛ اما نکته‌ای که وجود دارد این است که تکان دادن ساز ممکن است باعث تحت فشار قرار گرفتن سیم‌ها و ساند بورد شود و درنتیجه موجب تغییر تنش روی آنها گردد که منجر به برهم خوردن و خارج شدن پیانو از کوک می‌شود.
توصیه اکید
توصیه می‌کنیم در صورت امکان، جابجایی پیانو به آرامی و احتیاط کامل انجام گیرد که به صورت مجدد با خارج شدن کوک پیانو مواجه نشوید؛ در این شرایط بهترین راه‌کار حرکت دادن پیانو به کمک چرخ‌های آن است.
لق شدن سیم گیرها (تیونینگ پین ها)
یکی از عواملی که ممکن است منجر به خارج شدن کوک پیانو شود، سیم گیرها هستند. سیم گیرها درواقع یک سری قطعات کوچک پین مانند هستند که در درون چوب پیانو تعبیه شده‌اند و وظیفه نگه داشتن سیم‌های پیانو را برعهده دارند و وقتی اقدام به چرخاندن این پین‌های کوچک می‌کنید، کوک سیم‌ها کم و زیاد می‌شود. نکته‌ای که وجود دارد این است که در هنگام نوازندگی پیانو فشار زیادی به این قطعات وارد می‌شود که بعد از گذشت زمان منجر می‌شود که این قطعات در جای خود تکان بخورند. این چرخش پین‌ها می تواند منجر به برهم خوردن کوک پیانو شود.
نکته
این سیم گیرها ممکن است بعد از مدتی دچار آسیب جدی شوند؛ در این هنگام باید از یک متخصص حرفهای کمک گرفت.
رطوبت هوا
یکی از شایع‌ترین مواردی که می‌تواند موجب از کوک خارج شدن پیانو شود، تغییرات دما و رطوبت محیط است؛ زیرا افزایش رطوبت هوا باعث می‌شود که ساند بورد رطوبت را جذب کند و درنتیجه منبسط شود. انبساط ساند بورد در نتیجه به ایجاد فشار به بریج که انتهای سیم‌های پیانو به آن متصل است منجر می‌شود و موجب بالا بردن کوک سیم‌ها می‌شود.
نکته جالب این است که هنگامی که هوای محیط خشک می‌شود، عکس حالت قبل رخ می‌دهد و این‌بار ساند بورد منقبض می‌شود و آزاد‌تر شدن سیم‌ها منجر به کم شدن کوک پیانو می‌شود.
دمای هوا
دمای هوا نیز یکی از عواملی است که بر سیم‌های پیانو تاثیر مستقیم دارد. افزایش و کاهش دما می‌تواند حجم و اندازه جزئی بخش‌های مختلف پیانو را تغییر دهد؛ اما همین تغییرات کوچک هم قابل چشم‌پوشی نیست و موجب خارج شدن کوک و رگلاژ پیانو می‌شود.
توصیه اکید
توصیه می‌کنیم که در اوایل هر فصل که با تغییرات ناگهانی هوا مواجه می‌شوید، با استفاده از وسایل گرمایشی یا سرمایشی متناسب با فصل مربوطه هوا اتاق را متعادل نگه داریم.
نو بودن پیانو
وقتی یک پیانو نو خریداری می‌کنید، خام و همساز نبودن بخش‌های مختلف آن که به طور عمده از جنس چوب و فلز هستند، منجر به برهم خوردن کوک پیانو در مدت زمان کوتاهی می‌شود. از این رو برای تثبیت کوک ساز امکان دارد در سال اول خریداری، ساز شما حداقل برای ۴ بار نیاز به کوک پیدا کند؛ البته این موضوع به مدل و کیفیت پیانوی شما نیز بستگی دارد.
به طور کلی یک ساز زهی مانند پیانو به دلیل مواد سازنده‌ای که دارد، هر چند وقت یک‌بار نیاز به کوک شدن پیدا می‌کند. همانطور که می‌دانید یک پیانو دارای ۸۸ کلید یا کلاویه است و حدود 220 تا 230 سیم دارد و هر کلید در یک اکتاو از دو یا سه سیم تشکیل شده است. تنظیم نبودن سیم‌ها عمده دلیل خارج شدن کوک پیانو هستند؛ چراکه ممکن است با گذشت زمان پایین‌تر از حالت استاندارد خود قرار بگیرند و صدای مطلوبی تولید نکنند؛
کوک نشدن پیانو در موعد مقرر، خراب بودن خرک و یا شکسته شدن پل‌ها، وجود هر گونه سر و صدا، ترک و شکستگی در پین بلاک یا صفحه چدنی از دیگر عواملی هستند که باعث تنظیم نبودن کوک پیانو می‌شوند و نیاز به کوک و رگلاژ پیانو ایجاد می‌شود.
همچنین بخوانید: نحوه تمیز کردن پیانو دیجیتال
آیا نشانه‌های سلامت ظاهری به این معناست که پیانو شما نیاز به کوک کردن ندارد؟
گاهی نیز ممکن است ساز از نظر هماهنگی کاملا طبیعی به نظر برسد؛ کلاویه های ساز از سلامت کامل برخوردار باشند و هیچ‌گونه عدم تعادلی در آنها حس نشود؛ حتی امکان دارد صدا تولید شده از ساز برای شنونده کاملا عادی به نظر آید؛ اما سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا این نشانه‌های ظاهری به این معنا است که پیانو شما نیاز به کوک کردن ندارد؟
در پاسخ باید بگوییم سلامت ظاهری لزوما دلیل بر کوک بودن ساز شما نیست و کسی که در این زمینه آگاهی و تخصص لازم را داشته باشد، با اولین نتی که نواخته می‌شود متوجه PITCH بودن صدا ساز به نسبت یک ساز استاندارد خواهد شد.
چه زمانی باید پیانو را کوک کرد؟
یکی از عمده ترین سوالاتی که مشتریان از ما می‌پرسند این است که هرچند وقت یک‌بار باید به کوک کردن و رگلاژ پیانو پرداخت؟ در پاسخ باید بگوییم که زمان مشخصی برای کوک کردن و رگلاژ پیانو وجود ندارد؛ زیرا عوامل زیادی وجود دارد که ممکن است منجر به خارج شدن کوک پیانو شما شود.
اما در حالت کلی نوازندگان و تولید کنندگان پیانو همچون یاماها و کاوایی زمان کوک کردن پیانو را سالی دو بار توصیه می‌کنند؛ همچنین اگر نوازنده حرفهای هستید و روزی چند بار از ساز خود استفاده می‌کنید باید حداقل سه الی چهار بار به کوک کردن پیانو خود بپردازید.
کمپانی یاماها در تاکید به زمان مناسب برای کوک کردن پیانو به این مطلب اشاره دارد که هر سیم پیانو به طور معمول فشاری که تحمل می‌کند برابر با 198 پوند یا 90 کیلوگرم است. وقتی شما در مدت زمان طولانی از یک پیانو استفاده می‌کنید، کشش سیم در پیانو کاهش پیدا می‌کند و این موضوع منجر به خارج شدن کوک پیانو شما می شود؛ پس بی‌تردید کوک کردن پیانو از موارد بسیار ضروری در نگهداری و حفظ پیانو به شمار می‌رود.
یک توصیه مهم درمورد مراکزی که ادعای کوک و رگلاژ پیانو دیجیتال را دارند!
برخی از مراکز نامعتبر به دروغ برای اخذ پول بیشتر از مشتری، خدماتی همچون کوک و رگلاژ پیانو دیجیتال و همچنین تنظیم و تقویت صدا پیانو دیجیتال را در میان سایر خدمات خود قرار داده‌اند؛ اما توصیه می‌کنیم گول این افراد را نخورید! چرا که کوک و رگلاژ پیانوهای دیجیتال به دلیل داشتن سیستم دیجیتالی و نداشتن سیم و چکش در این مبحث هیچ جایی ندارند.
سازپلازا با چندین سال سابقه در فروش ادوات موسیقی و ارائه بهترین برندهای پیانو دیجیتال گامی در جهت ساده کردن مسیر انتخاب شما برای ساز مناسب برداشته است و با تجربه‌ای که در تدریس و نواختن سازهای متفاوت دارد، گلچینی از برندهای برتر پیانو دیجیتال و سایر سازها همچون کیبورد و گیتارهای حرفهای را در قالب محصولات خود در اختیار شما قرار داده است.
فقط کافیست با یک کلیک ساز مورد علاقه خود را خریداری کنید
